TRAKEA TUMÖRLERİ
Trakeada oluşan tümörler solunum yolunu kapatarak ciddi solunumsal sıkıntılara neden olmaktadırlar. Trakeadanın primer tümörleri nadir görülür. Trakea tümörleri primer ve akciğer, larinks gibi yakın organların tümörlerinin metastazı şeklnde görülebilir.
Trakea tümörleri malign ve benign olmakla iki gruba ayrılır. Malign tümörler daha sık görülür.
Trakeada en sık görülen malign tümörler:
- Skumamöz hücreli karsinom: En sık görülen trakea tümörüdür. Hızlı büyür, sigara ile ilişkildir. Erkeklerde daha sık görülür. Genellikle 50-70 yaşlarında saptanır. Tümör mükozayı geçerek havayolunun içine doğru büyür, ülserasyona ve kanamalara neden olabilir.
- Adenoid kistik karsinom: Genellikle 40-60 yaşlarında saptanır, erkeklerde ve kadınlarda aynı oranda görülür. Trakea duvarı boyunca yayılır ve yavaş büyümesi ile bilinir. Sküamöz hücreli karsinomdan farklı olarak genellikle mükozayı geçmez. Sigara ile ilişkili değildir.
- Karsinoid tümörler: Yavaş büyürler ve nöröendokrin hücrelerden kaynaklanırlar. Çeşitli hormon salgılayabilirler.
Trakeanın benign tümörleri:
- Kondroma: Trakeanın en sık görülen benin tümörüdür. Kıkırdak yapılardan kaynaklanır.
- Hemanjiom: küçük kılcal damarlardan oluşur ve genellikle çocuklukl çağında görülür.
- Papilloma: İnsan papilloma virüsünün (HPV) neden olduğu düşünülmektedir. Çocuklarda en sık görülen benign trakea tümörüdür.
Semptomları nelerdir?
Trakea tümörleri havayolunu daraltığından hem malign hem de bening tümörlerde ilk ortaya çıkan belirti nefes darlığı ve irrtitasyona bağlı öksürükdür.
- En sık ghörülen semptomlar:
- Nefes darlığı
- Öksürük
- Wheezing
- Sesli soluınum
- Ssık solunum yolu enfeksiyonları
- Ses kısıklığı
Tanı nasıl konulur?
Trakea tümörleri nadir görüldüğünden ve semotomları astım, KOAH gibi solunum hastalıklarının semptomları ile bezerlik gösterdiğinden yanlış tanı konulma olasılığı vardır. Radyolojik tetkiklerde trakea tümörü saptanan hastalarda tanıyı doğrulamak, biyopsi almak ve tedavi şekline karar vermek için bronkoskopi yapılır.
Şekil 1.Trakea tümörünün BT görünümü.
Trakea tümörleri nasıl tedavi edilir?
Tedavi şekline tümörün tipi, lokalizasyonu ve büyüklğüne göre karar verilir. Küratif veya sadece semptomları gidererek palyatif amaçlı yapılabilir.
Birçok tedavi seçeneği vardır:
Rijit Bronkoskopi: Trakeaya sert bir bronkoskopun (düz, içi boş bir tüp) yerleştirilerek ve hava yolu içindeki tümör çıkartılır.
Trakeal stent: hava yolu açıldıktan sonra metal veya silikondan yapılab bir stent yerleştilir.
Lazer tedavisi: tümörü küçültmek veya çıkarmak amacı ile kullanılır.
Argon koagulasyon: lazer tedavisine benzer şekilde tümör dokusu argon gazı ile yakılır.
Trakea tümörlerinin cerrahi tedavisi?
Cerrahi tedavi hem malign hem de bening tümörlerde yapılabilir. Trakea rezeksiyonu tumörun lokalizasyonuna bağlı olarak boyun bölgesinden yaklaşılarak veya göğüs yan duvarında toratotomi denilen kesi yapılarak gerçekleştirilir. Tümörün boyutu ile ilşkili olarak trakeanın %50’si (ortalama 4-6 cm) çıkartılabilir. Malign tümörlerde cerrahi sınırlar negatif olacak şekilde rezeksiyon yapılır. Tümör çıkarıldıktan sonra özel ipliklerle trakea tekrar birleştirilir.
Trakea cerrahisi kompleks bir prosedürdür. Trakeanın damarsal yapıları hassas yapısı ve beslenmesinin iyi olmaması ameliyat sonrası trakeanın iyileşmesini zorlaştırır ve ameliyat komplikasyonlarını artırır.
